TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation)
TENS หรือ เทนส์ คือเครื่องมือสำหรับกระตุ้นเส้นประสาทด้วยไฟฟ้าผ่านผิวหนัง เพื่อลดอาการปวด ประกอบด้วยตัวเครื่องและขั้วกระตุ้นไฟฟ้า (Electrode) โดยขั้วกระตุ้นไฟฟ้าทำมาจากยางหรือโพลิเมอร์สังเคราะห์ที่สามารถติดกับผิวหนังได้โดยไม่ต้องใช้เทปหรือเจล การวางขั้วในตำแหน่งที่ต่างกันจะให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างกัน ดังนั้นจึงจำเป็นต้องให้นักกายภาพบำบัดเป็นผู้ประเมินตามอาการ สาเหตุของโรค ลักษณะความเจ็บปวด และตามหลักกายวิภาค สรีรวิทยา ของแต่ละบุคคล
กลไกการลดปวด
TENS จะกระตุ้นใยประสาทขนาดใหญ่ได้ เมื่อใยประสาทขนาดใหญ่ถูกกระตุ้นขึ้น จะนำไปสู่ขบวนการยับยั้งการทำงานของ T cell ที่ทำให้เกิดผลคือ การลดความเจ็บปวด
*อ้างอิงตามทฤษฎี Gate control ; โดยปกติเมื่อร่างกายถูกกระตุ้นความเจ็บปวด จะส่งกระแสประสาทขนาดเล็กไปตามเส้นประสาท และนำไปสู่ขบวนการยับยั้ง Substantia Gelatinosa และเกิดการกระตุ้นการทำงานของ T cell ทำให้เกิดความรู้สึกเจ็บปวด
ข้อบ่งชี้
- ลดอาการเจ็บปวดระยะเฉียบพลัน (Acute pain) เช่น กล้ามเนื้อเกร็งตัว (Muscle spasm), ข้อเท้าแพลง(Ankle sprain), การบาดเจ็บเล็กน้อยทางกีฬา (Minor sport injury)
- ลดอาการเจ็บปวดระยะเรื้อรัง (Chronic pain) เช่น ปวดหลังส่วนล่าง (Lower back pain), โรคข้อเสื่อม(Degenerative joint disease), ปลายประสาทอักเสบ(Peripheral neuropathy), การบาดเจ็บของเส้นประสาทส่วนปลาย (Peripheral nerve injury), มะเร็ง (Cancer) และปวดศีรษะไมเกรน (Migraine headache)
- ลดอาการปวดหลังผ่าตัด
- ลดอาการปวดจากภาวะข้ออักเสบ
ข้อห้าม
- บริเวณที่วางขั้วกระตุ้นมีแผลหรือแผลเปิด
- โรคทางผิวหนังอื่นๆ
- คร่อมบริเวณเครื่องกระตุ้นหัวใจ (Pacemaker)
ข้อควรระวัง
- ผู้ป่วยโรค Rhumatoid arthritis
- ผู้ป่วยที่มีผิวระคายเคืองง่าย (Skin irritation)
- ผู้ป่วยที่มีปัญหาการรับความรู้สึกผิดปกติ
- ผู้ป่วยที่ไม่สามารถสื่อสารได้ปกติ
- ผู้ป่วยที่มีปัญหาทางจิตเวช